İnsan Hakları ve Demokrasi Haftası

Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği Ek-8 tablosunda yer alan "İnsan Hakları ve Demokrasi Haftası" okullarda, 10 Aralık Gününü İçine Alan Haftada kutlanmaktadır.

Tüm insanların doğuştan hür ve eşit olduğu hakikati üzerine bina edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 64 yıl önce 10 Aralık 1948 tarihinde, ilan edilmiştir. Bildirinin genel hatları şöyledir:

İnsan: Bütün insanlar özgür, onur ve hakları yönünden eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler. (madde 1)

İnsan haklarının özellikleri: Herkes, ırk, renk, cins, dil, din, siyasal ya da herhangi bir başka inanç, ulusal ya da toplumsal köken, varlıklılık, doğuş ya da herhangi bir başka ayrım gözetilmeksizin bu Bildiri'de açıklanan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. Bundan başka, ister bağımsız ülke uyruğu olsun, isterse bağımlı, özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke uyruğu olsun, bir kişi hakkında, uyruğu bulunduğu devlet ya da ülkenin siyasal, adli ya da uluslararası durumu bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir(madde 2). Ayrıca bu haklar hiçbir şekilde başkalarına ya da kurumlara aktarılamaz.

İnsan Hakları: En başta yaşam ve özgürlük olmak üzere sağlık, eğitim, yiyecek, barınma ve toplumsal hizmetler de içinde olmak üzere sağlığına ve esenliğine uygun bir yaşam düzeyine kavuşma; yasanın koruyuculuğundan eşit olarak yararlanma; Barışçıl amaçlar için toplanma ve dernek kurma; evlenme, mal ve mülk edinme; çalışma, işini seçme özgürlüğü; din, vicdan, düşünce ve anlatma özgürlüğü hakları İnsan Hakları Evrensel Bildirisinin temellerini oluşturur.

Ülkemiz tarafından ilanının hemen ardından 6 Nisan 1949'da onaylanan Beyanname'nin BM Genel Kurulunca kabul edildiği 10 Aralık tarihi, insan hakları bilincinin tüm dünyada yerleşmesi ve gelişmesi açısından Beyanname'nin taşıdığı anlam ve önemin dünya kamuoyunca paylaşılması amacıyla, Dünya İnsan Hakları Günü olarak kutlanmaktadır. Ayrıca geleneksel olarak Nobel Barış Ödülü de her yıl 10 Aralıkta verilir.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nca İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin kabulünün 72. yıl dönümü olan bu gün; insanların cinsiyet, ırk, renk, din, dil, yaş, tabiyet, düşünce farkı, ulusal veya toplumsal kökenfark etmeksizin yalnız insan olmalarından dolayı eşit hak ve özgürlüklere sahip olmaları gerekliliğine dayanan önemli bir gündür.

24 Ekim 1945'te kurulan Birleşmiş Milletler Örgütü'nün öncelikli amacı dünyada barışı ve güvenliği sağlamaktı. 10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Örgütü 30 maddeden oluşan "İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi"ni kabul ve ilan etti.Bu beyanname insana değer veren, özgürlük, eşitlik tanıyan duyurudur. Bildiri; insan haklarını tanımlamasını ve bu tanıma uyan insan haklarını hiçbir tereddüde meydan vermeden uygulanmasını amaçlar.

10 Aralık 1948 tarihinde İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ni ilk imzalayan ülkeler arasında yer alan Türkiye, tarih boyunca farklı kültürlere, farklı dinlere kucak açarak dünyada barış kültürüne önemli katkılarda bulunmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının ikinci maddesi, "Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir" şeklindedir. Bu hükmün Türkiye Cumhuriyeti'nin değiştirilemeyecek nitelikleri arasında sayılması ve anayasamız ile güvence altına alınması, insan hakları kavramının taşıdığı önem ve önceliği ifade etmektedir.

Demokratik ve hukuk devleti anlayışının ön planda olduğu bütün devletlerde olduğu gibi ülkemizde de, bireyin güvenliği ve insan haklarına büyük önem verilmektedir. Devletimiz, ayırım gözetmeksizin tüm vatandaşlarına eşit haklar sunmakta, dünya vatandaşlarına ise yardım eli uzatmaktadır.

İnsan hak ve özgürlüklerinin sağlanmasında, kamudan hizmet sektörüne, tüm kurum ve kuruluşlar ile kişilerin gösterecekleri duyarlılık, ortak bilinç oluşturulmasında büyük önem arz etmektedir.

Bu duygu ve düşüncelerle, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü'nü kutluyor, bu anlamlı günün tüm insanlığa barış, huzur getirmesini temenni ediyoruz.